راهنمایی جامع برای نگهداری موثر انواع مواد غذایی: 5 روش اساسی که باید آگاه باشید

راهنمایی جامع برای نگهداری موثر انواع مواد غذایی،روش‌های نگهداری مواد غذایی متعدد و گوناگونی وجود دارد. هر ماده غذایی دارای یک عمر مشخص است که با نگهداری مناسب می‌توان این عمر را افزایش داد. به عبارتی شهریار، “شتاب کنید، زیرا جهان با سرعت حرکت می‌کند و در این حرکت مواد غذایی به سرعت فاسد می‌شوند!”

احتمالاً تا کنون پیش آمده که با یک شی در یخچال روبه‌رو شوید و سپس سرعتی گرفته و بپرسید: “این چیست؟”، علیرغم بوی گوشتی که می‌دهد، به شکل کیکی تغییر یافته است! بله، نگهداری نادرست مواد غذایی چنین بلاهایی را بر سر مواد غذایی‌تان می‌آورد. در این مقاله، شما با ۶ روش موثر نگهداری انواع مواد غذایی آشنا خواهید شد تا در نهایت، زمان و هزینه بیشتری را صرفه‌جویی کنید.

هدف از نگهداری مواد غذایی

اگر از آن دسته افرادید که پس از خرید مواد غذایی، آن‌ها را در پلاستیک بسته‌بندی کرده و در یخچال قرار می‌دهند تا در آینده استفاده کنند، احتمالاً با مشکلات غذاهای کپک‌زده روبرو شده‌اید. استفاده از روش‌های فیزیکی برای نگهداری مواد غذایی فواید بسیاری دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کاهش هدررفت مواد غذایی: با یادگیری روش‌های صحیح نگهداری مواد غذایی، نیازی به دور انداختن غذاهای فاسد نخواهید بود و از ایجاد آسیب به محیط زیست و همچنین پول خود جلوگیری خواهید کرد.
2. حفظ تازگی میوه‌ها و سبزیجات به مدت طولانی: نگهداری صحیح اثر بسیار مثبتی بر تازگی و طول عمر میوه‌ها و سبزیجات خواهد داشت.
3. استفاده از محصولات فصلی در طول سال: به عنوان مثال، با خشک کردن آلبالو، می‌توانید در فصل‌هایی که آلبالو موجود نیست، از آلبالو خشک استفاده کنید.
4. استفاده در سفرهای کمپینگ و مسافرت: بسیاری از روش‌های نگهداری مواد غذایی به برق وابسته نیستند، بنابراین در سفرهای کمپینگ یا مسافرت‌های طولانی، می‌توانید از این مواد استفاده کنید.

6 روش نگهداری مواد غذایی

۱. کنسرو کردن

یکی از روش‌های مقرون به‌صرفه برای نگهداری مواد غذایی، کنسرو کردن است. شما می‌توانید مربا، ژله، سس، پوره و سبزیجات مختلف را در شیشه‌های دربسته نگه دارید. ابتدا مواد غذایی را که می‌خواهید کنسرو کنید، به‌دقت بشویید. سپس می‌توانید آن‌ها را پوست‌کنده و در صورت لزوم نیم‌پز کنید. برای حفظ ماندگاری بهتر، اگر مواد غذایی اسیدی نیستند، می‌توانید کمی آبلیمو یا سرکه به آن‌ها اضافه کنید و سپس آن‌ها را در داخل شیشه‌ها بریزید.

استفاده از کنسرو خانگی مواد غذایی، منجر به صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه می‌شود. همچنین، با استفاده از شیشه‌های دربسته به‌جای ظروف پلاستیکی یا فلزی، می‌توانید از خطرات غذاهای کنسروی جلوگیری کنید. همچنین، مواد غذایی کنسرو شده معمولاً ارزش غذایی خود را به‌میزان بیشتری حفظ می‌کنند.

2. خشک‌کردن

یکی از بهترین روش‌های برای نگه‌داری سبزیجات، خشک‌کردن آن‌ها است. مواد غذایی خشک‌شده عموماً طعم و ارزش غذایی بالاتری دارند و فضای کمتری را اشغال می‌کنند. رطوبت مواد غذایی خشک‌شده خانگی باید حدود ۲۰ درصد یا کمتر باشد تا بهترین نتیجه را بدهد. خشک‌کردن مواد غذایی با روش‌های مختلفی انجام می‌شود، از جمله استفاده از دستگاه‌های خشک‌کن، آویزان‌کردن دسته‌هایی از سبزیجات در آشپزخانه (با توجه به اینکه محیط زندگی شما مرطوب نباشد؛ به‌عنوان مثال در مناطق شمالی کشور این روش ممکن است موثر نباشد)، استفاده از فر و قراردادن مواد غذایی در معرض نور خورشید. برخی سبزیجات و گیاهان قبل از خشک‌شدن نیاز به کمی جوشاندن دارند تا بهترین نتیجه را بدهند.

3. فریز کردن

احتمالاً هنگام فکر کردن به روش‌های نگهداری مواد غذایی، اولین چیزی که به ذهن می‌آید فریز کردن است. فریز کردن خانگی مواد غذایی، یک روش بسیار سالم‌تر برای نگهداری از غذاهای یخ‌زده است. بسیاری از مواد غذایی مانند سبزیجات، سوپ‌ها، پوره‌ها و میوه‌های خردشده را می‌توانید در فریزر قرار دهید.

حتماً به یاد داشته باشید که مواد غذایی را به نحوی بسته‌بندی کنید که هیچ قسمتی از آن در معرض هوا قرار نگیرد؛ زیرا این قسمت‌ها ممکن است خشک شده و گاهی لکه‌هایی قهوه‌ای رنگی بر روی آن‌ها بیفتد. اگرچه اگر فقط یک نقطه خشک شده باشد، می‌توانید آن را جدا کنید و بقیه ماده غذایی را مصرف کنید. هر ماده غذایی مدت زمان خاصی را برای نگهداری فریز شدن آن دارد و نباید مواد غذایی را برای مدت طولانی در فریزر نگه دارید. بهتر است روی بسته‌بندی مواد غذایی‌تان تاریخ فریز کردن آن را بنویسید تا به موقع استفاده کنید و با مشکلاتی مانند آن‌که در کیک عروسی مادربزرگتان با آن روبرو شوید، مواجه نشوید!

۴. تخمیر

تخمیر یکی از روش‌های نگهداری مواد غذایی است که ارزش غذایی آن‌ها را افزایش می‌دهد. در این روش، باکتری‌های مفید یا پروبیوتیک در مواد غذایی حضور دارند که برای سیستم گوارش و ایمنی بدن مفید هستند. برای تخمیر، ابتدا مواد غذایی خرد یا رنده می‌شوند و سپس آب‌نمک یا مواد شور دیگر مانند آب پنیر به آن‌ها اضافه می‌شود. انواع مختلفی از غذاهای شور از این طریق تهیه می‌شوند که علاوه بر افزایش طعم و لذت غذاها، به عنوان چاشنی‌های خوشمزه و مفید شناخته می‌شوند.

۶. نگهداری مواد غذایی در محیط سرد

تا همین صد سال پیش، قرار دادن مواد غذایی در محیط سرد، روش رایجی برای نگهداری انواع مواد غذایی بود. احتمالاً از پدربزرگ یا مادربزرگ‌هایتان شنیده‌اید که هندوانه را به این روش تا شب یلدا نگه می‌داشتند. امروزه نیز این روش همچنان پرکاربردترین است، به‌ویژه با استفاده از یخچال. می‌توان میوه‌های مختلف مانند سیب، گلابی، سبزیجات ریشه‌دار، کلم و کرفس را تا ماه‌ها قابل استفاده نگه داشت. اما برای نگهداری میوه‌ها و سبزیجات، بهتر است به روش‌های متفاوتی توجه کنید. مثلاً زردآلو، توت‌فرنگی، انگور و پیازچه را می‌توان بدون هیچ کار خاصی در یخچال قرار داد، در حالی که کیوی، هلو و گلابی نیازمند دمای محیط رسیده شدن هستند و سپس می‌توان آن‌ها را در یخچال قرار داد. انار، پرتقال و زنجبیل نیز در دمای معمولی به‌خوبی دوام می‌آورند و نیازی به قراردادن آن‌ها در یخچال نیست.

نگهداری حبوبات:
حبوبات مانند لوبیا و نخود دارای ماندگاری طولانی هستند و می‌توانید آن‌ها را در ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی و در محیط خنک و خشک و دور از نور خورشید نگهداری کنید. اگر بیشتر از یک سال از نگهداری آن‌ها می‌گذرد، در هنگام پخت ¼ قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین اضافه کنید تا نرم شوند.

نگهداری سبزیجات:
برای نگهداری بهینه سبزیجات برگ‌دار، ابتدا آن‌ها را بشویید و سپس در یک حوله کاغذی یا پارچه آبگیر بپیچید و درون یک ظرف یا کیسه‌های پلاستیکی بسته‌بندی شده قرار دهید. این روش به خصوص برای کاهو، کلم، و اسفناج مناسب است و می‌توانید سبزیجات شسته شده را دوباره بشویید.

سبزیجاتی مانند کدو حلوایی و سبزیجات ریشه‌دار نظیر سیر، پیاز، و سیب‌زمینی را باید در محیط تاریک، خنک و خشک خارج از یخچال نگهداری کنید. گوجه‌فرنگی نیز باید در دمای اتاق و دور از نور خورشید قرار بگیرد تا کاملاً رسیده شود، سپس می‌توانید آن را در یخچال قرار دهید.

نگهداری لبنیات:
لبنیات را در سردترین نقطه یخچال نگهداری کنید. هیچ‌گاه شیر را در درون در یخچال قرار ندهید؛ زیرا این نقطه بیشتر با هوای گرم تماس دارد و احتمال خرابی شیر بالا می‌رود. تخم‌مرغ‌ها را هم در جا‌‌های خاص جای‌خم‌مرغی یخچال قرار ندهید و بهترین جای نگهداری آن‌ها، بسته‌بندی یا شانه‌ی خود تخم‌مرغ است. در نهایت، پنیرهای نرم را در کاغذ روغنی یا مومی بپیچید و در سردترین نقطه یخچال دور از مواد غذایی دیگر نگه دارید.